Eskipazar İlçesi tarihte HADRİAPOLİS adı ile geçmektedir. Kuruluş tarihi İskenderin ölümü olan M.Ö. 323 den sonraya rastlar. MAKEDONYA İmparatorluğunun parçalanması ile oluşan yeni devletlerden PAFLAGONYA devleti Eskipazar’ıda içerisine alır. Budaklar köyünün Hacıahmetler Mahallesinin bulunduğu yerde HADRİAPOLİS kentinin kalıntıları vardır.
HADRİOPOLİS M.Ö. 68 yıllarınca Romalıların hakimiyetine girmiş daha sonra Romalılar’ı kesin yenilgiye uğratan Selçukluların eline geçmiştir. Harap ve yıkık bir şekilde olduğu için Selçuklular devrinde Viranşehir adını almıştır.
Selçukluların Moğollar’a yenilmesinden sonra 1339 yılında CANDAROĞULLARI’nın eline geçen Viranşehir 1398 yılında Yıldırım Beyazıt’ ın Candaroğluları Beyliğini Osmanlı devletine katması ile Osmanlı Devleti sınırları içine girmiştir.
1894 yılında yayımlanan Kastamonu İl yıllığında, bu bölgeye Viranşehir Sancağı denmekte Safranbolu ve Bartın ilçelerinin bu sancağa bağlı olduğu kaydedilmektedir.
Evliya Çelebi XVII Y.Y. ortalarında Eskipazar yörelerini gezmiş o zamanlar Bayındır Köyünün Bucak olduğunu ve Eskipazar’ın Bayındır’a bağlı olduğu kaydedilmektedir.
1845 yılında Viranşehir Bucak olmuş ve adı da MECİDEYE olarak değişmiştir.
Cumhuriyet ilan edildiğinde Eskipazar’ın bulunduğu yerde 2 han birkaç dükkan ve üç ev olduğu Perşembe günleri Pazar kurulduğu bilinmektedir. Cumhuriyet devrinde bucak olmuş, Pazarının eskiliği nedeniyle ESKİPAZAR adını almıştır. Çankırı İline bağlı 1945 yılında İlçe Merkezi olan Eskipazar” da 1946 yılında ise Belediye Teşkilatı kurulmuştur.
06.06.1995 gün ve 22305 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 550 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Karabük” ün İl olması ile birlikte Eskipazar İlçesi de Çankırı İlinden alınarak Karabük İline bağlanmıştır
ii.İlçenin Coğrafi Yapısı :
1.Genel Coğrafi Yapı:
Eskipazar, Karadeniz bölgesinin Batı Karadeniz bölümü içerisinde yer alır. İlçenin doğusunda Çankırı’nın Çerkeş, Kuzey Doğusunda Ovacık, Batıda Bolu’nun Mengen, Güneyde Gerede, Kuzeyde de Karabük ilimizle sınırlıdır. Yüzölçümü 696 Km karedir. İlçenin köylerinden bir kısmı Elemen dağından çıkarak doğu ve kuzey yönüne çıkan Eskipazar çayı adındaki derenin iki kenarında toplanmıştır. Bu vadideki arazi dar fakat verimlidir. Sebze ve meyve yetiştiriciliğine elverişlidir. Bunlar ilçenin sulak köyleridir.
İlçenin Karabük yolu DDY uzantısı üzerinde bulunan Eskipazar çayının suladığı ve dere diye adlandırılan sahası iklim bakımından en sıcak yeridir. Burası iki tarafı dağlarla çevrili vadidir. İlçede Karadeniz ikliminin karasallaşma nedeniyle biraz sertleşmiş hali görülür
İlçe arazisi batıdaki Meğri dağının doğuya Eskipazar çayı vadisine dönük dik meyilli ormanla kaplı sırtlar ile doğuya Gerede Çayının büyük bir kavisle Batı-Doğu yönünden Doğu-Batı yönüne dönerek Soğanlı Çayını adını aldığı meyilli geniş düzlükler,meyiller ve yamaçlar, sırtlardan oluşmaktadır.
Eskipazar’ın doğusunda yer alan Ovacık-Çerkeş sınırına kadar uzanan bu sınıra Sırt adı verilir. Bu yörede karasal iklim hüküm sürür. Karadeniz ikliminin ılıklığı ve yağışı buraya pek uzanamaz. Kışlar sert geçer. Eskipazar’ın Aslanlar dan başlayarak bu iklim kendini hissettirir. Eskipazar’ın çayı vadisinde Karabük tarafında kar yokken sırt karla kaplıdır. Sıcaklık farkı bir hayli fazladır.
Eskipazar’ın doğal yapı ve iklim bakımından üç bölgeye ayırmak mümkündür.
1- Karadeniz ikliminin hüküm sürdüğü ılık, yağışlı yöresi Eskipazar’ın Kuzeydoğusunda Karabük’ün sınırlarından başlayan, Karadeniz Bölgesinin güneyinde yer alan Hanköy’den başlayarak Deresamail, Başpunar, Karahasanlar, Köyceğiz, Ova, Haslı, Kıranköy, Kapucular, Eskipazar, Çaylı, Hamzalar, Büyükyayalar, Yazıboy köylerinin bulunduğu Eskipazar çayı vadisindeki köyler (Dereyöresi).
2- Karasal iklimin hüküm sürdüğü Aslanlar’dan başlayarak yükselen doğuda Çömlekçiler, Söbüçimen’e kadar uzanan Çerkeş-Ovacık sınırına varan sırt yöresi.
3-Eskipazar’ın batısında yer alan yüksek orman köyleri Adiller, Hasanlar, Yalakkuz, Kulat gibi yüksek orman köyleri.
Eskipazar Merkezinin denizden yüksekliği 710 metredir.
3.Ovalar :
İlçenin doğusunda Gerede ve Çerkeş çayının iki kolu arasında Hamamlı, Bayındır, Sadeyaka ovaları uzanmaktadır. Bu ovanın bir kısmı çayır (otlak) bazı kısımları sulaktır.
Ovacık ve Çerkeş sınırına doğru gittikçe yükselen meyilli yaylalar yer almaktadır. Bölükören, Yeşiller, Kapaklı, Söbüçimen gibi ilçenin Karabük Gerede karayolu ve batısında yer alan Keçeler-İmanlar ovası, İlçenin Kuzeydoğusunda Tamuşlar yüksek ovası yer almaktadır. Eskipazar çayının geçtiği batıda Hamzalar, Çaylı, Büyükyayalar, Eskipazar, Kuzeyde Kıranköy, Ova, Köyceğiz, Karahasanlar, Deresamail, Hanköy vadisi verimlidir. Sıcak olduğundan sebze-meyve yetiştirilir. Batıda Yalakkuz orman içerisinde küçük bir ovadır.
Güneyinde, Şerafettinler, Batısında Adiller, Yürecik, Hasanlar, Kulak yaylaları yer almaktadır.
5.Bitki Örtüsü :
Önceden de belirttiğimiz gibi Eskipazar üç kısma ayrılır. Bozkır bitki örtüsü ilçenin doğusu (Sırt tarafı) Karadeniz’in iç kesimleri etkisi altında bulunan alçak kısım meşelik ve küçük bodur ağaçlarla kaplıdır. (Üçevler-Yörük)
Eskipazar’ın batısında yer alan yüksek kısımları ise ormanlarla kaplıdır. Kuzey ve Kuzeybatısında yüksek kısımlar ormanlıktır.
6.Ormanlar :
Eskipazar Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı Çetikören, Kullidere, Eğriova, Eleman ve Kurtça ormanları olarak dört bölgeden ibarettir.
Eskipazar Orman İşletme Müdürlüğüne bağlı 18.743 hektar orman vardır. Buna Yalakkuz ormanları dahil değildir. Ormandaki ağaç türleri Karaağaç, Sarıçam, Köknar, Kayın ve Meşe ağaçları bulunmaktadır. Yine bu ormanlara Eskipazar’ın Güneydoğusunda Bulduk ve Kuzuören ormanları dahil değildir. Bu da gözönüne alınınca Eskipazar’ın Güney, Kuzey ve Batıdan üç tarafı ormanlarla çevrili ve orman bakımından zengin bir ilçedir.
İlçenin Güneydoğusunda Çit ormanları uzantısı Kuzuören, Bulduk köylerine kadar uzanır. Kuzeydoğusunda Hanköy’ün yüksekleri, Doğancılar’ın yüksekleri ormanlarla kaplıdır.
Yalakkuz, Çetikören, Karatepe, Keltepe, Çit ormanları, Elaman dağları en çok orman olan yöresidir.
İlçede mevcut orman potansiyelini değerlendirmek için 1976 yılında Eskipazar Orman İşletme Müdürlüğü kurulmuştur.
8-EKONOMİ VE ÇALIŞMA HAYATI
İlçe Nüfusu geçimini tarım, hayvancılık, esnaflık, işçilik, orman işçiliği, memurluk ve emeklilik gelirleriyle sağlamaktadır.
İlçemizde Sanayi ve Ticaret henüz gelişme safhasındadır. İlçe Merkezinde önemli tesis olarak 1 tekstil Atölyesi, 1 orman ürünleri fabrikası, 2 hindi kuluçka atölyesi ile 4 adet de un fabrikası vardır.
Bilgiler / Karabük Valiliği
20420
